2020 was een dramatisch weidevogelseizoen voor de grutto en andere weidevogels. Dat is de treurige conclusie als je de cijfers ziet in het Jaarboek Boerenlandvogels 2020. Een extreem droog voorjaar en veel predatie zorgden voor slechte broedresultaten bij alle soorten, ondanks alle inspanningen van natuurbeheerders, boeren en vrijwilligers om de weidevogels te beschermen. Al deze partijen hebben hun schouders er onder gezet dit jaar om zoveel mogelijk weidevogelkuikens groot te krijgen, maar het is niet gelukt de weidevogelpopulatie op peil te houden. 

Verzamelen resultaten aantallen weidevogel
Vrijwilligers verzorgen ieder jaar alle weidevogeltellingen. Zo ook dit jaar. Die gegevens zijn verwerkt in de Boerenlandvogelbalans 2020 van Sovon. Dit meerjarig overzicht laat zien dat de trend negatief is, ook buiten Noord-Holland. De grutto en de patrijs zijn sinds 1990 met bijna 70% afgenomen. Ook met de scholekster en kievit gaat het niet goed. Ze hebben te lijden onder het geïntensiveerde landgebruik en de daarmee samenhangende verdroging, vermesting en versnippering. Minder voedsel en meer predatie zijn daar directe gevolgen van.

Zijn er lichtpuntjes? 
Elk jaar presenteert Landschap Noord-Holland in het Jaarboek Boerenlandvogels de gegevens en verhalen die de stand van de boerenlandvogels in de provincie Noord-Holland laten zien. In dit jaarboek worden o.a. beschreven welke onderzoeken gedurende het jaar zijn uitgevoerd en welke inspanningen vrijwilligers en organisaties met veel enthousiasme en passie verrichten om de boerenlandvogels te behouden. Deze passie en enthousiasme zien we als lichtpuntjes. Gelukkig komen de akkervogels in de Boerenlandvogelbalans 2020 beter uit de bus. In Noord-Holland richten steeds meer agrariërs, die lid zijn van een van de vier Agrarische Collectieven in het agrarisch natuur- en landschapsbeheer, akkerranden voor vogels in en dat areaal breidt zich gestaag uit.

Wat is in het Jaarboek Boerenlandvogels 2020 terug te lezen?
Er zijn tal van initiatieven en voorbeeldprojecten die laten zien of onderzoeken wat de beste leefomstandigheden zijn voor weidevogels. Bijvoorbeeld in de Zandpolders bij Callantsoog of in De Munt in Waterland, het Barnegat in Waterland-Oost en de Bovenkerkerpolder in Amstelland. Deze gebieden worden beheerd voor een optimaal biotoop voor de boerenlandvogels. En dat lijkt te werken. In het Innovatie Programma Veen bij Assendelft onderzoeken de initiatiefnemers de relatie tussen vernatting met drukdrains en het weidevogelbiotoop. Het voorkomen van predatie krijgt dit jaar ook aandacht. Bijvoorbeeld in de Hekslootpolder bij Haarlem is een groot aantal wildcamera’s ingezet om te monitoren welke predatoren er actief zijn. 

Hoe verder?
Landschap Noord-Holland is van mening dat rigoureuze keuzes nodig zijn. Het roer zal om moeten. Het ‘Aanvalsplan grutto’ dat op initiatief van Pieter Winsemius met een groot aantal natuurorganisaties, boeren en overheden is opgesteld, biedt een veelbelovend nieuw perspectief. Het plan roept op om samen het broed biotoop te verbeteren door het creëren van grote leefgebieden van minimaal 1000 hectare. In deze leefgebieden wordt ingezet op het verhogen van het waterpeil, het vergroten van de structuur in de graslanden en het tegengaan van predatie. Met een financieel perspectief voor de boeren. Landschap Noord-Holland ondersteunt dit plan. Het Jaarboek Boerenlandvogels 2020 is te downloaden op www.landschapnoordholland.nl/jaarboek2020