Jaarboek Boerenlandvogels Noord-Holland in 2017
donderdag 21 december 2017

Dit jaar zijn de cijfers die de natuurorganisatie presenteert voor sommige soorten stabiel in tegenstelling tot voorgaande jaren. Veel soorten boerenlandvogels zijn in aantal niet verder achteruitgegaan. Wat opvalt, is dat de trend in Noord-Holland soms heel anders, meestal positiever, is dan in de rest van Nederland.

Positieve ontwikkelingen voor sommige boerenlandvogels. De eenden van het boerenland doen het goed. Vooral het aantal broedparen krakeenden neemt al vanaf 2005 spectaculair toe. Samen met de kuifeend profiteert deze soort, net als in de rest van Europa, waarschijnlijk van de zachte winters. Deze eenden broeden in greppels en slootkanten, waar ze veilig zijn en waar genoeg voedsel voor ze is. De slobeend is het zorgenkindje. Deze soort neemt al sinds 1990 in aantallen af en die trend heeft zich in 2017 voortgezet. De graspieper en gele kwikstaart doen het goed, of dat zo blijft is afwachten.

Dat kan per jaar enorm verschillen. De tureluur zit in Noord-Holland in de lift. Het aantal broedparen dat is geteld, is stabiel gebleven in vergelijking met eerdere jaren. Alarm voor de scholekster. Voor de scholekster luidt Landschap Noord-Holland de noodklok. 15% tot 20% van de Nederlandse populatie scholeksters broedt in Noord-Holland en sinds 1990 loopt het aantal broedparen terug. 

Die neerwaartse trend blijft doorzetten. De kievit stabiliseert in aantallen broedparen, terwijl de grutto in aantal nog steeds afneemt. Met de veldleeuwerik gaat het helaas al jaren dramatisch slecht. Belangrijkste oorzaak van de achteruitgang van aantallen boerenlandvogels is de intensieve landbouw, waar weinig plaats is voor insecten en voedzaam bodemleven.

Juist die insecten en dat bodemleven hebben vogels nodig om henzelf en hun jongen groot te brengen. Veel agrariërs doen hun best en zetten alles op alles om weidevogels zo goed mogelijk op hun land te ontvangen en hun nesten te beschermen. 

Kievitonderzoek. Landschap Noord-Holland heeft, samen met vrijwilligers en boeren, een tweejarig onderzoek uitgevoerd waarbij is gekeken naar de effectiviteit van kleinschalige beheermaatregelen voor de kievit. Het gaat om: het aanleggen van natte greppels in graslanden en het inzaaien van de randen van maispercelen met kruidenrijke mengsels. De eerste resultaten laten zien dat de natte greppels aantrekkelijk zijn voor broedende kieviten, de maisranden zijn minder succesvol voor de overleving van kievitkuikens.

Vossenrasters. Het artikel over vossenrasters geeft een goed overzicht van welke resultaten met de plaatsing van vossenrasters worden behaald. Het lijkt misschien kunst en vliegwerk, maar deze methode helpt wel kwetsbare populaties te beschermen.

Weidevogeldrone. In het gebied van Agrarische Natuurvereniging Water, Land & Dijken is het afgelopen voorjaar een proef gedaan met een weidevogeldrone. Met behulp van warmtedetectie spoort een speciaal ontwikkelde drone nesten in het land op en brengt deze in kaart, zodat de boer tijdens het werk op het land rekening kan houden met aanwezige nesten. De resultaten hiervan zijn nog wisselend. 

Het jaarboek boerenlandvogels 2017 voor iedereen beschikbaar. Alle tellingen en vogelprojecten zijn na te lezen in het jaarboek boerenlandvogels. Het jaarboek is te downloaden vanaf de website www.landschapnoordholland.nl/jaarboekboerenlandvogels